به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سیما؛ در «میز علم» برنامه‌ی یکشنبه 21 مهر، حسین فروتن به‌عنوان مجری-کارشناس «چرخ»، میزبان دکتر مهران حبیبی رضایی، استاد بیوشیمی دانشگاه تهران بود.

جوان‌ترین و مسن‌ترین نوبلیست‌ها
دکتر حبیبی رضایی این گفت‌وگو را با توضیحاتی درباره‌ی جایزه‌ی نوبل آغاز کرد: «ده سال بعد از درگذشت آقای آلفرد نوبل در سال 1891 جوایز نوبل اعطا می‌شود. از سال 1901 حدود 590 جایزه‌ی نوبل اعطا شده و 935 نفر این جایزه را دریافت کرده‌اند. 347 جایزه فقط برای یک نفر بوده، 141 جایزه برای دو نفر و 102 جایزه هم برای سه نفر. پزشکی بر مبنای علوم پایه استوار است و هر سه جایزه‌ی نوبل امسال که در فیزیولوژی و پزشکی اهدا شده، مبانی شیمی و بیولوژی دارند و کاربرد پزشکی. امروزه در پزشکی این بحث مطرح است که باید به شکل پیشگیرانه، بازدارنده، فردی و مشارکتی عمل کنیم. یعنی عرصه‌های علمی مختلف با پزشکی تلفیق شوند. ما بهترین یافته‌های پزشکی را در دانشکده‌های برق و فنی داریم. با احتساب نوبل‌های امسال، 112 نوبل پزشکی اهدا شده و 219 نفر این جایزه را برده‌اند. کم‌سن‌ترین برنده 32 ساله و مسن‌ترین فرد هم 87 ساله بوده است.»

برندگان نوبل پزشکی را بیشتر بشناسید
جایزه‌ی نوبل پزشکی سال ۲۰۱۹ میلادی به «ویلیام جی کالین جونیور»، «پیتر جی راتکلیف» و «گرگ ال‌ سمنزا» تعلق گرفت. جایزه‌ی نوبل پزشکی امسال به طور مشترک به این سه دانشمند به خاطر دستاورد آنها در مورد چگونگی سازگاری سلول‌ها با اکسیژن موجود اهدا شد. این سه دانشمند یک تشکیلات مولکولی را شناسایی کردند که فعالیت ژن‌ها در پاسخ به میزان مختلف اکسیژن را تنظیم می‌کند. کشف بزرگ این سه نفر یکی از اساسی‌ترین فرآیندهای سازگاری بدن را نشان می‌دهد. این افراد پایه و اساسی برای درک ما از چگونگی تاثیر اکسیژن بر متابولیسم سلولی و عملکرد فیزیولوژیکی بدن ایجاد کردند.
ویلیام جی کالین جونیور  (William G. Kaelin, Jr) در سال ۱۹۵۷ میلادی در نیویورک متولد شده است. او مدرک دکتری خود را از دانشگاه دوک دریافت کرده و آموزش‌های تخصصی خود در حوزه‌ی پزشکی داخلی و سرطان‌شناسی را در دانشگاه جانز هاپکینز و انستیتو سرطان دانا فاربر گذرانده است. جی‌کالین آزمایشگاه تحقیقاتی خود را در انستیتو سرطان دانا فاربر تاسیس کرد و در سال ۲۰۰۲ میلادی به درجه‌ی استاد کامل در دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه هاروارد نائل شد. این محقق همچنین از سال ۱۹۹۸ میلادی تاکنون محقق موسسه‌ی پزشکی هیوگز است.
سر پیتر جی راتکلیف  (Sir Peter J. Ratcliffe) در سال ۱۹۵۴ میلادی در لانکاشایر انگلیس به دنیا آمد. او در کالج گانویل و کایوسدانشگاه کمبریج پزشکی خواند و آموزش تخصصی خود را در حوزه‌ی  نفرولوژی دانشگاه آکسفورد گذارند. او یک گروه تحقیقاتی مستقل را در دانشگاه آکسفورد تاسیس کرد و در سال ۱۹۹۶ میلادی استاد کامل شد. راتکلیف مدیر تحقیقات بالینی در موسسه‌ی فرانسیس کریک لندن و عضو موسسه‌ی تحقیقات سرطان است.
گرگ ال‌ سامنزا ( Gregg L. Semenza) در سال ۱۹۵۶ میلادی در نیویورک متولد شد و مدرک کارشناسی خود در رشته‌ی زیست‌شناسی را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. او مدرک دکتری خود را از دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا گرفت و در سال ۱۹۸۴ میلادی به عنوان متخصص اطفال در دانشگاه دوک آموزش دید. این دانشمند آموزش‌های پس از دکتری خود را در دانشگاه جانز هاپکینز گذراند و در همان جا یک گروه تحقیقاتی مستقل را راه‌اندازی کرد. سامنزا در سال ۱۹۹۹ میلادی در دانشگاه جانز هاپکینز استاد کامل شد و از سال ۲۰۰۳ تاکنون مدیر برنامه‌ی تحقیقات عروقی در دانشگاه جانز هاپکینز است.

اکسیژن چطوری ما را نجات می‌دهد؟
این استاد بیوشیمی دانشگاه تهران در ادامه درباره‌ی ارتباط کار سه برنده‌ی جایزه‌ی نوبل پزشکی 2019 گفت: «کار سه برنده‌ی امسال نوبل پزشکی کاملا جدا از هم بوده است. آقای سمنزا از دهه‌ی 90 در این زمینه کار می‌کرده است. ایشان پروتئینی که در مرکز این رخدادهای سلولی و بیوشیمیایی مربوط به حس اکسیژن قرار دارد، ایشان اولین بار در سال 1995 گزارش کرده است. آقای راف کلیپ هم کارش مشابه آقای سمنزا بوده و اتفاقی در سال 2019 با هم جایزه نوبل را برده‌اند.» دکتر حبیبی رضایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره‌ی موضوع و اهمیت پژوهش‌های این سه برنده‌ی نوبل پزشکی امسال گفت: « اکسیژن همه می‌دانند که اهمیت دارد. اما اینکه سلول‌ها تغییرات این مولکول را چطور می‌توانند بفهمند، موضوع جایزه‌ی نوبل است. در واقع اینکه چه چیزی باعث می‌شود سلول‌های بدن ما با کم و زیاد شدن اکسیژن در بدن ما تطبیق بدهند. اکسیژن هم کمبودش خطرناک است، هم زیاد بودنش. محور اصلی جایزه‌ی نوبل این بوده که سلول‌ها چطوری می‌توانند تغییرات اکسیژن را درک و حس کنند و خودشان را با آن تطبیق بدهند. در بیانیه‌ی نوبل هم اشاره شده که ما می‌دانیم که اکسیژن حیاتی است ولی این سه نفر فهمیده‌اند که اکسیژن چگونه حیاتی است! آشنا شدن با مکانیزم‌های تنظیم و تطابق با کمبود اکسیژن می‌تواند برای داروهای مبارزه با سرطان راهگشا باشد. این جایزه‌ی نوبل اولین جایزه‌ی مرتبط با اکسیژن نیست. اولین جایزه‌ی نوبل مرتبط با موضوع با اکسیژن در سال 1932 اهدا شده است.» در بخش دیگری از «چرخ» سیدامیر سادات‌موسوی داستان بحث‌برانگیزترین نوبل‌های تاریخ را بررسی کرد.
مجله‌ی تصویری «چرخ» مهم‌ترین رویدادهای علم و فناوری و مسائل روزمره‌ی زندگی را با نگاهی تخصصی و به‌زبانی ساده و با حضور کارشناسان، اساتید دانشگاه و نخبگان بررسی و واکاوی می‌کند.
«چرخ» روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه، از ساعت 19 به‌صورت زنده از شبکه‌ی چهار پخش می‌شود. مجری «چرخ» حافظ آهی است و محمد جباری سردبیری برنامه و الهه بهبودی تهیه‌کنندگی «چرخ» را بر عهده دارند.

انتهای پیام/ن